Ir al contenido principal

Crónica da Guerra de Independencia en Tui (VI): establécese o cerco da cidade e as primeiras escaramuzas



Arredor do oito de marzo as tropas, basicamente integradas por paisanos e al´gún militares , establecen o cerco á cidade de Tui.
O cuartel xeral deste operativo militar foi establecido en Entenza, parroquia do actual concello de Salceda de Caselas, afastado bastante quilómetros de Tui. Artellouse o cerco mediante catro campamentos ou avanzadas que controlaban as comunicacións de Tui con outras cidades e vilas, a saber:
- No monte das Penizas, en Paramos, co obxectivo de controlar o camiño cara Ourense. Esta comandado por un capitán e polo Abade de Toutón e integrado por xentes procedentes das comarcas da Paradanta, Condado e Louriña. Entre os mozos foi creada una Compañia de tiradores, dirixida polo presbítero de Ponteareas, Felipe de la Concha, que levou primeiro o nome de “Tiradores de Sobroso” e logo “Tiradores do Miño”, e estaba integrada por 260 prazas.
- Na parroquia de Ribadelouro foi instalado un segundo campamento para controlar as comunicacións con Vigo. Esta baixo o mando do Abade de Cela, Miguel Pavón, e contaba básicamente coas xentes da comarca da Louriña.
- No camiño cara a Baiona, nas posicións de Freande e de San Xulián estaban instalados dos grupos de tudenses. Un ao mando do xuiz da cidade, Cosme Rodríguez Seoane, e outro baixo a dirección do procurador xeral, Juan Ramón de la Barcia. Este campamento tiña unha avanzada no castro de Cabeza de Francos, unha posición cun gran control do val do Miño inmediato a Tui.
- Un último campamento estaba na zona de As Bornetas, en Randufe, pechaba o camiño da Guarda. Del formaban parte as xentes dos caudillatos de Tomiño e A Guarda así como algunhas compañías de portugueses que estiveron escasamente unha semana. Este campamento era o que tiña unha posición máis aberta ao carecer dun outeiro de protección.
Este cerco á cidade de Tui ficou complemante montado arredor do 12 de marzo e estaba integrado, segundo o histador J.M. Osuna Rey a quen seguimos neste relato, por unha elevado numero de homes, case 10.000 nos últimos días de marzo. Eran escasos os membros do exército que formaban parte destas tropas, a meirande parte eran labregos que armados con escopetas, fouces, ou mesmo sen armamento algún integraban estas divisións “paramilitares”.
O día 14 de marzo o Abade do Couto, D, Mauricio Troncoso, como comandante xeral das tropas dirixiuse a través dun emisario ao xeneral francés Lamartinière, como responsable da praza de Tui, esixindolle a rendición incondicional. Máis o militar napoleónico, coñecedor da situación e do aopio que tropas portuguesas prestaban aos españoles naquel xornada únicamente deixou retido ao emisario e preparou a resposta para o día seguinte.
Así o 15 de marzo Lamartinière enviou contra os sitiadores un elevado número de tropas de infanteria, cabaleiría e mesmo artilleria, é a primera escaramuza seria de combate, o “bautismo de fogo” para moitos dos nosos paisanos. A estratexia dos sitiadores será non facer fronte ás tropas napoleónicas, e así as tropas das Penizas retiraronse cara Soutelo, retornando ao dia seguinte a ocupar este monte de Paramos.
Ao día seguinte de novo os franceses realizar unha nova incursión agora contra os campalentos de Freande, e de novo os nosos paisanos retiranse agardado a volta á cidade das tropas francesas para ocupar novamente as posicións.
Cómpre reseñar a colaboración das tropas portuguesas coas forzas sitiadoras, recurridos ao escrito de Francisco Ávila y Lacueva que nos relata o seguinte: también pasaron a esta provincia de Tuy algunas partidas cortas de portugueses para ayudar a los naturales del país: más al paso que fueron útiles entre nosotros tambien causaron algunos perjuicios aquí por que por su culpa se lavantó por dos veces el cerco de Tuy, la una en el 18 de marzo y la otra el 24 del mismo mes, el motivo era por que les llamaban de Portugal qual fuese por tracción, qual por lo que ellos quisiesen suponer y se marchaban dejando a los paysanos solos y como estos tenían poca pericia militar también se retiraban temiendo alguna tracción, de que había hartas por entonces.
Estas tropas de apoio procedentes do veciño país estaban asentadas especialmente no campamento das Bornetas, para reforzar as débiles defensas daquel enclave. De seguro que por esta mesma circunstancia esta avanzada será a que manteña case diariamente tiroteos coas tropas napoleónicas e así Osuna recolle como nos días dezaoito, dezanove e vinte hai rexistradas un total de oito baixas de veciños de As Bornetas ou de Randufe nos libros parroquiais.

Comentarios

Entradas populares de este blog

O antigo Hospital e Inclusa (actual Edificio "Francisco Sánchez") cumpre hoxe cen anos

Neste ano 2023 a cidade de Tui vive diversos aniversarios de interese, especialmente o referente ao cuarto centenario do falecemento do egrexio médico e filósofo tudense, Francisco Sánchez, sobre o que nos ocuparemos en datas próximas. https://www.facebook.com/fotosantiguastuy/photos Centrará hoxe a nosa atención outra significativa efeméride, o centenario da inauguración do Hospital e Inclusa de Tui celebrado o 1 de maio de 1923, hai hoxe cen anos, que culminaba un longo proceso de construción deste edificio. Na actualidade este antigo hospital é o Edificio “Francisco Sánchez” coñecido popularmente como Área Panorámica de Tui. É pois unha feliz oportunidade para realizar unha aproximación a historia deste edificio emblemático da nosa cidade. Un edificio creado para acoller as instalación do hospital e da casa de expósitos, ou inclusa. A historiografía ten abordado nas últimas décadas aspectos da historia social pouco atendidos tradicionalmente. O tema da marxinación social é un de

Unha nova entelequia: un Camiño Portugués de Nossa Senhora do Norte por Tomiño e Gondomar

Vivimos nun mundo mediático onde cada vez temos acceso a un maior abano de información de todo tipo, o que en principio resulta altamente positivo e enriquecedor pero paralelamente existe o evidente risco de carecer de elementos de discernimento e valorización para recoñecer o rigor e a falsidade, a veracidade e os falseamentos. Ven a conto esta obviedade para abordar unha breve reflexión sobre a noticia que en días pasados publicaron os medios de comunicación con este titular: Tras un año de investigación, la alcaldesa de Tomiño, Sandra González; el presidente de la Cámara Municipal de Vila Nova de Cerveira, Rui Teixeira, junto al alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, y la concejala de turismo de Redondela, María Castro; y el arquitecto e investigador Antonio Soliño, presentaron el «Camiño da Nosa Señora do Norte a Santiago», una variante del Camino de Santiago que pasa por el territorio que recogen ya los archivos históricos. No texto da noticia se afirma o seguinte: La invest

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall