Ir al contenido principal

Reportaxe onte en "La Voz de Galicia": Piedra noble en el centro de Tui


O suplemento dominical de La Voz de Galicia de onte domingo 26 de abril de 2009 na sección “La Galicia bonita” publica unha reportaxe sobre Tui. O texto de Cristóbal Ramírez, é moi sinxeliño e con algun pequeno erro (coma considerar a Witiza coma suevo), as fotografias recomendables de Manuel Marrás e paga a pena ler o artigo no xornal pois gaña moito co traballo de maquetación. De todos os xeitos pódese consultar o texto e fotografias en:

http://www.lavozdegalicia.es/galicia/2009/04/24/00031240583089770515477.htm




Desde hace dos mil años: Piedra noble en el centro de Tui

Los franceses incendiaron sus barrios, ignorantes de que saqueaban la antigua capital del reino suévico en Galicia
Tui es una de esas ciudades que existen en toda Europa y que están resabiadas con la historia. Han sufrido, y mucho, por su situación fronteriza, a veces campamento para la agresión, a veces parapeto ante los ataques, siempre campo de batalla. En este caso el otro eran los portugueses con una sonora excepción: cuando las tropas invasoras de Napoleón Bonaparte tomaron posesión del territorio manu militari.
El hecho de haber sido levantada sobre una colina ocupada íntegramente desde el Medievo -laderas incluidas- ha traído como grata consecuencia que la ciudad nueva se expanda sin colisionar con la vieja. En otras palabras, el casco histórico se halla impecable, en perfecto estado de revista para el visitante. Con la catedral erguida piedra a piedra sobre lo que fue un castro, ese núcleo es considerado en el Cronicón de Sebastián de Salamanca la capital del reino suévico de Witiza en Galicia, con la duda no resuelta de si el palacio del monarca se hallaba en realidad en el cercano Pazos do Rei.
Desde luego, Tui conoció tiempos peores que los actuales, cuando los soldados franceses la ocuparon y, como quien dice, de la noche a la mañana se convirtieron en tropas sitiadas, porque los paisanos resultaron ser más bravos de lo previsto y los hostigamientos fueron tan constantes que los galos no podían salir de las murallas. Así que acabaron metiendo vergonzosamente el rabo entre las piernas y escaparon de entre los venerables parapetos graníticos con grandes dosis de enojo encima y escasa elegancia. Quizás por eso se dedicaron a la no menos vergonzosa tarea de incendiar indefensos barrios enteros, muy en línea con la táctica seguida en aquella España que, decía el emperador, iba a conquistar en plan paseo militar. Escribió el geógrafo Otero Pedrayo que «la frontera proporciona a Tuy una vida particular, de tránsito». ¿Se referiría, también, a acciones como esa?
Más prosaico, un texto del XVIII reza que las calles de la localidad, todavía capital de provincia, «son en cuesta, y sus edificios de mala estructura». La vida no era muy democrática por entonces, no: «El obispo, junto con este [se refiere al cabildo] es dueño de la ciudad, nombra justicia todos los años y algunos regidores añales además de tres o cuatro que son perpetuos». Y remataba: «No es lugar de comercio ni tiene más que el preciso para surtir de géneros la provincia».
¿Es esto hoy en día Tui? Por supuesto que no. En verdad que cuesta trabajo imaginarse dónde está la «mala estructura» de los edificios, porque, empezando por la catedral y siguiendo por las viviendas privadas, todo muestra granito. No hay cemento, no hay ladrillo, no hay asfalto. Es el reino de la piedra noble.
-->

En el siglo XVIII ya se comía bien: «Entré Quijote pero salí Sancho»

El hecho de ser ciudad fronteriza desde casi siempre ha permitido disponer de un buen ramillete de impresiones de viajeros. El periodista Juan Arias, quizás el mayor especialista actual en testimonios de personas que visitaron Galicia, publicó un excelente libro en Ediciós do Castro que se titula Viajeros por Galicia. Y, así, constata que por Tui entró Jerónimo Münzer, que procedía de Lisboa e iba a Compostela a caballo. Y que el conde de Carnarvon hizo lo mismo en 1827, también sobre cabalgadura, y nada más ver a los gallegos le parecieron «de más ruin aspecto que los españoles de otras provincias», tras lo cual recordaba que los portugueses soltaban el chascarrillo de que «Dios todopoderoso creó primero a los hombres y luego a los gallegos». El madrileño Pérez Nieva dice en 1896 que Tui tiene «tendencia céltica a encaramarse» como «un viejo gigante». Descriptivo es también el texto de Diego de Torres y Villarroel, que en 1737 paró en Tui y a la salida escribió: «Comido para tres días salí de aquesta morada, porque en ella entré Quijote, pero salí Sancho».

Comentarios

Entradas populares de este blog

O antigo Hospital e Inclusa (actual Edificio "Francisco Sánchez") cumpre hoxe cen anos

Neste ano 2023 a cidade de Tui vive diversos aniversarios de interese, especialmente o referente ao cuarto centenario do falecemento do egrexio médico e filósofo tudense, Francisco Sánchez, sobre o que nos ocuparemos en datas próximas. https://www.facebook.com/fotosantiguastuy/photos Centrará hoxe a nosa atención outra significativa efeméride, o centenario da inauguración do Hospital e Inclusa de Tui celebrado o 1 de maio de 1923, hai hoxe cen anos, que culminaba un longo proceso de construción deste edificio. Na actualidade este antigo hospital é o Edificio “Francisco Sánchez” coñecido popularmente como Área Panorámica de Tui. É pois unha feliz oportunidade para realizar unha aproximación a historia deste edificio emblemático da nosa cidade. Un edificio creado para acoller as instalación do hospital e da casa de expósitos, ou inclusa. A historiografía ten abordado nas últimas décadas aspectos da historia social pouco atendidos tradicionalmente. O tema da marxinación social é un de

Unha nova entelequia: un Camiño Portugués de Nossa Senhora do Norte por Tomiño e Gondomar

Vivimos nun mundo mediático onde cada vez temos acceso a un maior abano de información de todo tipo, o que en principio resulta altamente positivo e enriquecedor pero paralelamente existe o evidente risco de carecer de elementos de discernimento e valorización para recoñecer o rigor e a falsidade, a veracidade e os falseamentos. Ven a conto esta obviedade para abordar unha breve reflexión sobre a noticia que en días pasados publicaron os medios de comunicación con este titular: Tras un año de investigación, la alcaldesa de Tomiño, Sandra González; el presidente de la Cámara Municipal de Vila Nova de Cerveira, Rui Teixeira, junto al alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, y la concejala de turismo de Redondela, María Castro; y el arquitecto e investigador Antonio Soliño, presentaron el «Camiño da Nosa Señora do Norte a Santiago», una variante del Camino de Santiago que pasa por el territorio que recogen ya los archivos históricos. No texto da noticia se afirma o seguinte: La invest

Un poema en galego de D. Basilio do ano 1957

A figura de D. Basilio, cóengo maxistral na catedral tudense e profesor durante varias décadas no Instituto San Paio, continua a ser lembrada por moitos tudenses pola súa erudición, especialmente no que atinxía á historia da nosa cidade como pola súa singular personalidade. Neste blog conmemoramos hai algúns anos o centenario do seu nacemento, o 14 de abril de 1911, ( https://tudensia.blogspot.com/2011/04/hoxe-centenario-do-nacemento-de-don.html ) reproducindo un breve artigo publicado no libro das festas de San Telmo dese mesmo ano  2011. Sinalabamos daquela que era unha persoa sumamente austera, todos o lembramos coa “teja” cubrindo a súa cabeza, a súa faciana morena, sempre vestindo unha raída sotana, fumando os “bisonte” sen boquilla que ofrecía a cantos a él se achegaban, a súa conversa sempre mesturada con referencias teolóxicas. Case todas as tardes, primeiro pedaleando na súa bicicleta, e anos máis tarde sobre a súa vella mobilette (algún día tivo de ser nova pero a miña le