Ir al contenido principal

Florencio Rodríguez Vaamonde, politico e xurista tudense do século XIX


A historia contemporánea de Tui, especialmente no século XIX, agocha numerosos nomes de egrexias personalidades que realizaron importantes achegas á vida política e social do pais. Nomes como Augusto González Besada, Ezequiel Ordoñez ou o seu fillo Mariano, aínda posuen unha lembranza entre os nosos veciños, pero existen senlleiras figuras que fican no esquecemento colectivo, únicamente obras como o libro de Manuel Fernández-Valdés sobre as familias antigas de Tui nos aportan datos para o seu coñecemento.

Hai pouco chego ás miñas máns un pequeno opúsculo, de 12 páxinas, editado en Madrid no ano 1886 e titulado “Necrologia del Excmo. Sr. D. Florencio Rodríguez Vaamonde, presidente de la Real Academía de Ciencias Morales y Políticas, leída en sesión ordinaria de 26 de octubre de 1886 por el Excmo. Sr. Conde de Torreánaz, individuo de número de la misma”. Este libriño recolle pois un discurso laudatorio realizado en lembranza de Florencio Rodríguez logo do seu pasamento. A semblanza que nos aporta esta “Necrología” sobre Rodríguez Vaamonde ofrece numerosos datos sobre a súa biografía personal e traxectoria política, que permiten recuperar a figura este singular político e xurista que logrou unha grande sona na vida política española do sséculo XIX.

Florencio Rodríguez-Vaamonde e Roca nace en Tui o 22 de febreiro de 1807, fillo doutro distinguido político, natural de Ponteareas e tudense de adopción trala súa voda con Juana Roca Portela, Agustín Rodríguez Vaamonde, protagonista da resistencia contra a invasión napoleónica, xuíz na nosa cidade e deputado nas Cortes Constituíntes de Cádiz no ano 1810 (e a quen xa dedicamos no seu día unha entrada neste blogue).

Florencio cursos dereito na Universidade de Compostela, acadando a calificación “de mérito” no ano 1828. Comezou a súa carreira profesional como “promotor fiscal” no Xulgado tudense no ano 1835, ocupando no ano 1840 o cargo de “Xefe político” de León. Posteriormente pasou á fiscalía da Audiencia Provincial de Zaragoza (1844-46) e finalmente foi Rector da Universidade de Madrid nos anos 1846-47.

Namentras, tiña comezado tamén a súa traxectoria política, resultando elixido como deputado a Cortes pola provincia de Pontevedra no ano 1836 e renovando a súa acta en 1846; tras a reforma electoral que recuperaba os distritos foi electo deputado polo distrito de Ponteareas no ano 1846-47. Dende este último ano ocupara un posto de senador vitalicio pola provincia de A Coruña e, a partir de 1877, continuará con asento no Senado agora en representación da Real Academia de Ciencia Morais e Políticas.

No mesmo 1847 foi nomeado no Goberno presidido por Joaquín Francisco Pacheco Ministro de Gracia e Xustiza (de 28 de marzo ata 31 de agosto en que dimite) pero a súa estadía foi altamente fecunda con numerosa lexislación aprobada. En setembro de 1847 ingresa no “Consejo Real”, logo chamado “Consejo de Estado”, ocupando posteriormente a presidencia da súa sección de Gracia e Xustiza.

Voltou ao Goberno de España en 1863 ocupando a carteira de Gobernación, no gabinete do Marqués de Miraflores, acadando grande notoriedade na súa actuación con numerosas leis para o goberno, orzamentos e contabilidade das provincias e normas sobre “pósitos, roturacións, empréstitos e obras municipais”.

Cómpre unha precisión respecto da súa actuación ministerial pois no citado libro de Manuel Fernández-Valdes sinálase erroneamente, entre outras cuestións, que ocupaba o ministerio de Gracia e Xustiza no ano 1851 sendo así o responsable do Concordato asinado coa Santa Sede nesa altura. O certo é que tivo responsabilidades neste asunto dende o seu cargo no Consello Real, pero non como ministro. Neste concordato a Santa Sé aceptaba a Desamortización e o Patronato rexio no nomeamento de bispos. Por tanto, de seguro que Fernández-Valdés acerta cando o sinala como principal responsable do nomeamento, naquel ano, de dous tudenses para senllas sedes episcopais: Telmo Maceira Pazos, para Coria, e José Avila y Lamas, para Plasencia.

Cando cae o gabinete de Miraflores, en xaneiro de 1864, enceta unha nova xeira na súa actividade, pois seguindo a doctrina liberal-conservadora, cesou na súa actividade partidaria directa na Unión Liberal de O’Donnell. Ata o punto que tendo sido nomeado de novo para o Consello de Estado renunciou sen tomar posesión. Admitiu unicamente cargos non remunerados como a Vicepresidencia do Senado en tres lexislaturas do 1877 a 1879; neste ano foi nomeado Presidente da sección de asuntos civís da Comisión de Códigos (encargada da redacción dos diversos códigos xurídicos) entre 1875-1878. Posteriormente foi Presidente do Consello de Instrucción Pública (1878-1881) pero rematou dedicando o seu esforzo e traballo á Real Academia de Ciencias Morales y Políticas.

Fora un dos dezaoito académicos nomeados por Real Decreto de 30 de setembro de 1857 en que se crea esta Academia. Foi elixido para a presidencia desta institución nos trienios entre 1872 e 1884 (asistindo a 819 sesións académicas e presidindo 506), e, como xa apuntabamos, é designado como representante da Academia no Senado entre 1877 e 1886. Na súa laboura na Real Academia salientan diversas publicacións dedicadas ao estudo e análise de temas xurídicos como a proposta de prisión por débedas, redención de foros, polémicas constitucionais en Estados Unidos, etc.

Morreu en Madrid o 10 de xuño de 1886 ocupando a presidencia desta institución académica, que ten chegado ata os nosos días.

Florencio Rodríguez Vaamonde casara en Tui con María do Carme Domínguez Figueroa, e acadou unha notable fortuna con numerosos investimentos en varios sectores económicos, como o ferrocarril. A súa filla Rosa Rodríguez-Vaamonde Domínguez, nada en Tui no ano 1832 e morta en Madrid en 1898, herdeira da fortuna paterna, deixou un importantísimo legado ao Hospital da nosa cidade (actual edificio “Área Panorámica”) en memoria do seu pai. Concello tudense en agradecemento concedeulle o nome dunha céntrica rúa que aínda hoxe perdura: Rosa Bahamonde.

Comentarios

  1. Ola!
    Estou buscando un retrato de Florencio Rodríguez Vaamonde, e o google levoume ao seu blog. Poderíame dar a referencia de onde triruou este retrato?
    Moitas grazas

    ResponderEliminar
  2. Amigo Melorra
    A fotografia foi tirada da páxina web da Real Academia de Cuencias Morais de Politicas da que Rodríguez Vaamonde foi presidente.
    Un saudo

    ResponderEliminar

Publicar un comentario

Entradas populares de este blog

O antigo Hospital e Inclusa (actual Edificio "Francisco Sánchez") cumpre hoxe cen anos

Neste ano 2023 a cidade de Tui vive diversos aniversarios de interese, especialmente o referente ao cuarto centenario do falecemento do egrexio médico e filósofo tudense, Francisco Sánchez, sobre o que nos ocuparemos en datas próximas. https://www.facebook.com/fotosantiguastuy/photos Centrará hoxe a nosa atención outra significativa efeméride, o centenario da inauguración do Hospital e Inclusa de Tui celebrado o 1 de maio de 1923, hai hoxe cen anos, que culminaba un longo proceso de construción deste edificio. Na actualidade este antigo hospital é o Edificio “Francisco Sánchez” coñecido popularmente como Área Panorámica de Tui. É pois unha feliz oportunidade para realizar unha aproximación a historia deste edificio emblemático da nosa cidade. Un edificio creado para acoller as instalación do hospital e da casa de expósitos, ou inclusa. A historiografía ten abordado nas últimas décadas aspectos da historia social pouco atendidos tradicionalmente. O tema da marxinación social é un de

Unha nova entelequia: un Camiño Portugués de Nossa Senhora do Norte por Tomiño e Gondomar

Vivimos nun mundo mediático onde cada vez temos acceso a un maior abano de información de todo tipo, o que en principio resulta altamente positivo e enriquecedor pero paralelamente existe o evidente risco de carecer de elementos de discernimento e valorización para recoñecer o rigor e a falsidade, a veracidade e os falseamentos. Ven a conto esta obviedade para abordar unha breve reflexión sobre a noticia que en días pasados publicaron os medios de comunicación con este titular: Tras un año de investigación, la alcaldesa de Tomiño, Sandra González; el presidente de la Cámara Municipal de Vila Nova de Cerveira, Rui Teixeira, junto al alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, y la concejala de turismo de Redondela, María Castro; y el arquitecto e investigador Antonio Soliño, presentaron el «Camiño da Nosa Señora do Norte a Santiago», una variante del Camino de Santiago que pasa por el territorio que recogen ya los archivos históricos. No texto da noticia se afirma o seguinte: La invest

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall